Sự ra đời và phổ biến nhanh chóng của các công cụ AI tạo sinh đã mang lại những tiện ích vượt trội. Chỉ với vài câu lệnh đơn giản, người dùng có thể tạo ra các đoạn văn bản, bài luận, lập trình, thậm chí là giải các bài toán phức tạp chỉ trong vài giây. Khả năng này, dù mở ra nhiều cơ hội học tập mới, cũng đang làm dấy lên mối lo ngại sâu sắc trong môi trường học đường.
Vấn đề lớn nhất mà các nhà giáo dục phải đối mặt là tính trung thực trong học thuật. Sinh viên, học sinh có thể dễ dàng lạm dụng AI để hoàn thành bài tập, viết luận mà không cần tự tư duy, nghiên cứu. Điều này không chỉ làm suy giảm khả năng tự học, tư duy phản biện mà còn khiến cho việc đánh giá năng lực thực sự của người học trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Nhiều giáo viên thừa nhận rằng việc phân biệt giữa một bài viết do người thật thực hiện và một sản phẩm do AI tạo ra ngày càng trở nên bất khả thi.

ChatGPT của OpenAI là một trong những ứng dụng AI tiêu biểu, đang tác động mạnh mẽ đến nhiều lĩnh vực, bao gồm cả giáo dục. Ảnh minh họa
Trước thực trạng này, các cơ sở giáo dục trên thế giới đang có những phản ứng khác nhau. Một số trường học đã chọn giải pháp cấm hoàn toàn việc sử dụng các công cụ AI trong khuôn viên. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng đây chỉ là một giải pháp tạm thời và thiếu bền vững trong bối cảnh công nghệ đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống.
Thay vào đó, một xu hướng khác đang được khuyến khích là chủ động tích hợp AI vào quá trình dạy và học một cách có kiểm soát. Theo đó, vai trò của giáo viên sẽ chuyển từ người truyền đạt kiến thức đơn thuần sang người hướng dẫn, giúp học sinh sử dụng AI như một công cụ hỗ trợ để tìm kiếm thông tin, phát triển ý tưởng và nâng cao hiệu quả học tập. Đồng thời, các phương pháp kiểm tra, đánh giá cũng cần được đổi mới. Thay vì các bài luận viết ở nhà, các trường có thể tăng cường các bài kiểm tra trực tiếp, thi vấn đáp, hay các dự án đòi hỏi sự sáng tạo và tư duy phản biện cá nhân – những kỹ năng mà AI hiện tại chưa thể hoàn toàn thay thế.
Cuối cùng, sự trỗi dậy của AI là một lời cảnh tỉnh, buộc ngành giáo dục phải nhìn nhận lại mục tiêu cốt lõi của mình. Thay vì tập trung vào việc ghi nhớ kiến thức, giáo dục hiện đại cần trang bị cho thế hệ trẻ năng lực tư duy độc lập, kỹ năng giải quyết vấn đề phức tạp và khả năng thích ứng linh hoạt trước những thay đổi không ngừng của công nghệ. Việc đối mặt và thích ứng với AI không còn là một lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo sự phát triển bền vững cho tương lai.
(Theo lsvn.vn)